Độc Đáo Nghề " Vuốt Bụng Cá - Nhân Mầm Sống" Ở Các Vùng Nuôi Sản Xuất Cá Thát Lát Cườm Giống Tại Tỉnh Hậu Giang
Từ một cái vuốt – lan tỏa sự sống
Trong chuỗi giá trị của ngành cá thát lát cườm – từ ươm giống, nuôi thương phẩm đến chế biến và xuất khẩu – nghề vuốt trứng là mắc xích đầu tiên và quan trọng bậc nhất. Không có những con cá giống chất lượng, không thể có những mẻ cá thương phẩm ngon, đẹp phục vụ thị trường.
Ở nơi xứ sở sông nước này, những người âm thầm đứng sau trại cá – với đôi tay vuốt trứng, trái tim yêu nghề – chính là những người “gieo mầm” cho một ngành hàng đầy tiềm năng và tự hào của miền Tây.
Những “đôi tay vàng” vuốt bụng cá
Đó là công việc hằng ngày của những kỹ thuật viên Tổ sản xuất giống cá thát lát cườm, thành viên của Hợp tác xã Kỳ Như (ấp Tầm Vu 1, xã Thạnh Hòa, TP Cần Thơ). Một tổ có từ 8-10 người, chia nhau kéo lưới, bắt cá, vuốt trứng, lấy tinh, thụ tinh nhân tạo và ấp nở cá bột.
Anh Nguyễn Hữu Phương là thành viên được xem là có “đôi tay vàng” chuyên vuốt bụng cá lấy trứng. Từ khi tham gia hợp tác xã, mạnh dạn chuyển đất vườn thành ao cá, rồi học nghề sản xuất cá giống, cuộc đời anh sang trang mới.
Hiện tại, anh Phương sở hữu hơn 4.000 con cá thát lát cườm bố, mẹ. Mỗi năm, cho ra hơn 1 triệu con cá bột, với giá bán trung bình 100 đồng/con, đã mang lại doanh thu trên 100 triệu đồng. Chưa kể công làm kỹ thuật viên vuốt bụng cá mỗi ngày, cũng giúp anh có thêm thu nhập tiền triệu mỗi tháng. Tổng thu nhập hằng năm từ nghề vuốt bụng cá và sản xuất giống đạt khoảng 200 triệu đồng, cao gấp 3 lần làm vườn trước kia.
Anh Phương chia sẻ, để làm cá giống thì yêu cầu khu vực nuôi phải có nguồn nước lưu thông tốt. Chọn cá khỏe mạnh, đồng đều, không dị tật để nuôi làm cá bố mẹ. Thức ăn cho cá bố mẹ là cá tươi chứ không cho ăn cám viên như cá nuôi thương phẩm. Sau khoảng 12 tháng nuôi vỗ thì cá đã thành thục và có thể cho sinh sản.
Trước khi tiến hành vuốt trứng, cá thát lát cái sẽ được vớt lên để tiêm thuốc kích dục cho rụng trứng, xong thả lại mùng lưới trong ao nuôi theo dõi. Để xác định chính xác thời điểm vuốt trứng, kỹ thuật viên cần quan sát kỹ biểu hiện của cá, khi thấy bụng cá căng tròn, mềm mại, có nghĩa là đã sẵn sàng để vuốt lấy trứng.
Thông thường, khoảng 30-40 con cá cái sẽ vuốt được từ 1-1,2kg trứng, được gom chung vào 1 thau. Sau đó, sẽ bắt 2-3 con cá đực, tiến hành mổ lấy túi tinh và vắt vào thau trứng để thụ tinh. Dùng cọng lông cánh gà đảo đều nhiều lần để tất cả trứng đều được thụ tinh. Sau đó, trứng sẽ được đổ vào máy ấp, khoảng 6 ngày trứng nở và được chuyển ra bể ương dưỡng thêm 4-5 ngày thành cá bột. Nguồn cá bột này sẽ được chuyển về các trại chuyên ương dưỡng nuôi tiếp trong khoảng 2 tháng để trở thành cá giống bán ra thị trường.
Mắt xích quan trọng trong chuỗi thủy sản khép kín
Đằng sau mỗi con cá bột được ấp nở, là cả một chuỗi giá trị được vận hành khép kín và khoa học mà Hợp tác xã Kỳ Như đã dày công xây dựng từ năm 2019. Từ việc sản xuất con giống, liên kết vùng nuôi thương phẩm với xã viên, đến chế biến thành phẩm bán ra thị trường trong nước và xuất khẩu, tất cả đều được tổ chức một cách đồng bộ.
Trong chuỗi giá trị này, nghề vuốt bụng cá lấy trứng để sản xuất cá giống nhân tạo là khâu khai mở, quyết định sự thành bại về sau. Bà Nguyễn Kim Thùy, Giám đốc Hợp tác xã Kỳ Như, khẳng định: “Nghề sản xuất giống là khâu đầu tiên nhưng quan trọng nhất trong cả chuỗi giá trị. Vì có giống tốt mới có cá thương phẩm ngon, mới chế biến ra hàng chục sản phẩm đạt chuẩn OCOP và xuất khẩu được”.
Nguồn: Báo nông nghiệp và môi trường
